W pierwszych minutach ruchu źródłem energii u dziecka zdrowego są związki bogato energetyczne i metabolizm glukozy w komórce mięśniowej. Następnie zużywane są zapasy glikogenu w mięśniach. Jeżeli praca trwa nadal, źródłem glukozy staje się glikogen wątrobowy, a następnie glukoza wytworzona w wątrobie w procesie glukoneogenezy. Wytwarzanie glukozy w wątrobie staje się możliwe wskutek zmniejszania się stężenia insuliny we krwi. Jeżeli podaż wątrobowa glukozy jest niewystarczająca, uruchamiane są zapasy tłuszczowe. W następstwie lipolizy, zachodzącej w tkance tłuszczowej i częściowo w mięśniach, zwiększa się stężenie WKT i glicerolu we krwi. Zwiększony dopływ WKT do wątroby doprowadza do aktywacji ketogenezy i wytwarzania ketokwasów oraz acetonu. Jeżeli nadal brak jest podaży glukozy z zewnątrz, ciężka praca fizyczna „na głodno” może spowodować kwasicę głodową. Dodatkowym, poza ketokwasami, źródłem kwaśnych substratów jest mleczan, powstający w pracującym mięśniu w tym większych ilościach, im gorsze jest utlenowanie komórki mięśniowej.
Lipoliza i ketogeneza blokowane są bardzo silnie przez insulinę nawet w przypadku małych stężeń tego hormonu. Warunkiem uruchomienia substratów tłuszczowych jest więc znaczne zmniejszenie sekrecji komórki B oraz zwiększone wydzielanie hormonów o działaniu antagonistycznym w stosunku do insuliny.
Adaptacja do pracy fizycznej dziecka chorego na cukrzycę różni się od fizjologicznej (ryc. 25).
Zaburzony jest podstawowy mechanizm, jakim jest zmniejszenie stężenia insuliny we krwi. Insulina wstrzyknięta wcześniej może podczas pracy mięśniowej wchłaniać się nawet szybciej, co powoduje zwiększenie insulinemii zamiast pożądanego zmniejszenia. Hiperinsulinizm zwiększa zużycie glukozy nie tylko przez pracujące mięśnie, lecz również w tkance tłuszczowej. Innym następstwem nadmiernego działania insuliny jest blokowanie glikogenolizy oraz glukoneogenezy i w jeszcze większym stopniu uwalniania substratów lipidowych. Powstaje poważne zagrożenie wystąpienia niedocukrzenia. Taka sytuacja dotyczy dzieci z cukrzycą dobrze kontrolowaną.
